moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Szczury Tobruku

80 lat temu gen. Władysław Sikorski wydał rozkaz sformowania w Syrii, u boku francuskich sił, Brygady Strzelców Karpackich. Jednostka zyskała sławę, broniąc obleganej przez wojska niemiecko-włoskie twierdzy Tobruk. Utrzymali ją przez cztery miesiące zyskując przydomek „Szczurów Tobruku”. Obrona stała się najsłynniejszym epizodem w historii jednostki.


Załadunek żołnierzy SBSK w Aleksandrii na rejs do Tobruku

„Przyjmuję z zadowoleniem meldunek Pana Generała o objęciu przez Brygadę najpoważniejszego odcinka obrony Tobruku. (...) Dziękuję w imieniu służby narodowej Panu Generałowi i dowodzonej przez niego Brygadzie za wspaniałą, prawdziwie polską postawę żołnierską” – napisał gen. Władysław Sikorski, Naczelny Wódz, w październiku 1941 roku do gen. Stanisława Kopańskiego, dowódcy Brygady Strzelców Karpackich.

Podległa generałowi Brygada broniła wraz z wojskami brytyjskimi pustynnej twierdzy Tobruk w północnej Afryce obleganej przez Niemców i Włochów. – Dzięki tej zaciętej, trwającej kilka miesięcy obronie, jednostka przeszła do legendy – mówi dr Marian Cieszyński, historyk badający dzieje Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.

Od Francuzów do Brytyjczyków

Od jesieni 1939 roku we Francji powstawała polska armia składająca się z żołnierzy, którzy po klęsce wrześniowej wydostali się z okupowanego kraju. – Za zgodą Francuzów gen. Sikorski postanowił, że polska brygada piechoty powstanie także na francuskim terytorium w Syrii, gdzie będzie wspierać Armię Lewantu – dodaje badacz. Rozkaz o sformowaniu Brygady Strzelców Karpackich Naczelny Wódz wydał 12 kwietnia 1940 roku.

Brygadę formowano w obozie w Homs. Organizacja i szkolenie oddziałów trwały do kapitulacji Francji w czerwcu 1940 roku. Wówczas, na rozkaz gen. Sikorskiego, BSK opuściła Syrię i ewakuowała się do kontrolowanej przez Wielką Brytanię Palestyny. Brygada weszła tam w skład wojsk brytyjskich walczących na Bliskim Wschodzie. Szkolenie kontynuowano w obozie w Latrun, gdzie strzelcy otrzymali także brytyjskie uzbrojenie i wyposażenie. Na jesieni część oddziałów przeniesiono do Egiptu. Początkowo użyto ich do celów pomocniczych, m.in. do rozbudowy pozycji obronnych i osłony linii komunikacyjnych. Wkrótce, w związku z ofensywą w Afryce Północnej oddziałów niemieckiego Afrika Korps pod dowództwem gen. Erwina Rommla, brygadę skierowano do obrony twierdzy Marsa Matruh, a potem ufortyfikowanego rejonu Sidi Baggush.

12 stycznia 1941 roku jednostka została zreorganizowana i otrzymała nazwę Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich. W jej skład weszły trzy bataliony piechoty, kompania ciężkich karabinów maszynowych, pułk artylerii, dywizjon przeciwpancerny, pułk kawalerii, kompania saperów, oddział łączności i sanitarny. W sumie brygada liczyła około 5 tys. żołnierzy. „Brygada Karpacka walczyła jako pierwsza wielka jednostka polska po klęsce wrześniowej w Polsce i pogromie Francji” – zapisał gen. Kopański we „Wspomnieniach wojennych 1939-1946”.

Pustynna twierdza

W sierpniu 1941 roku strzelcy karpaccy dostali nowe zadanie. Mieli wesprzeć obronę twierdzy w Tobruku. – Polacy objęli zachodni, najtrudniejszy odcinek obrony, położony naprzeciw wzgórza Medauar obsadzonego przez doborowe oddziały Afrika Korps – tłumaczy dr Cieszyński. Mimo zaciętych ataków, żołnierze utrzymali swoje pozycje przez cztery miesiące, broniąc twierdzy wraz z dywizjami: 9 australijską i 70 brytyjską. Dzięki niezłomnej postawie strzelcy zyskali wśród Niemców przydomek „Szczurów Tobruku”, a obrona twierdzy stała się najsłynniejszym epizodem w historii SBSK.

W pierwszych dniach grudnia Brytyjczycy uderzyli na oblegające twierdzę wojska. Jednym z kluczowych momentów ofensywy, mającej na celu odblokowanie Tobruku, było udane natarcie polskich żołnierzy. W nocy z 9 na 10 grudnia zdobyli oni wzgórze Madauar, kluczową pozycję niemiecką. – Dzięki temu nastąpiło połączenie z oddziałami nacierającej brytyjskiej 8 Armii i po ośmiu miesiącach oblężenia twierdza została odblokowana – mówi historyk.

„Żołnierz Brygady od rozpoczęcia kampanii wrześniowej przez dwa i pół roku żył ustawicznie w ruchu i niebezpieczeństwie. Wyrobił się on na zawodowego żołnierza pustynnego, nie zdradzającego nigdy kompleksu niższości wobec wroga ani wobec sprzymierzeńców” – czytamy we wspomnieniach gen. Kopańskiego.


Tobrukczycy odznaczeni przez gen. Sikorskiego

Po wycofaniu z Tobruku Polacy wzięli udział w batalii o miasta Ghazalę i Bardię. W połowie marca 1942 zostali skierowani na odpoczynek do Egiptu, a następnie do Palestyny. – Podczas walk Brygada zginęło 156 żołnierzy, 15 uznano za zaginionych a 467 zostało rannych, większość to ofiary bitwy o Tobruk i w starciach pod Ghazala – wylicza badacz.

3 maja 1942 roku jednostka została rozformowana, a z jej żołnierzy, po połączeniu z wojskami 9 i 10 Dywizji Piechoty przybyłymi z ZSRR, powstała 3 Dywizja Strzelców Karpackich. Na jej czele stanął najpierw gen. Kopański, a w lipcu 1943 roku zastąpił go gen. Bronisław Duch. 3 DSK weszła w skład II Korpusu Polskiego gen. Władysława Andersa, z którym przebyła cały szlak bojowy podczas kampanii włoskiej.

Anna Dąbrowska

autor zdjęć: Wikipedia, NAC

dodaj komentarz

komentarze


Rekordowa obsada maratonu z plecakami
 
„Jaguar” grasuje w Drawsku
Ostre słowa, mocne ciosy
Operacja „Feniks”. Żołnierze wzmocnili most w Młynowcu zniszczony w trakcie powodzi
„Nie strzela się w plecy!”. Krwawa bałkańska epopeja polskiego czetnika
Druga Gala Sportu Dowództwa Generalnego
Nasza broń ojczysta na wyjątkowej ekspozycji
Wojsko otrzymało sprzęt do budowy Tarczy Wschód
Fundusze na obronność będą dalej rosły
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Jak Polacy szkolą Ukraińców
Podziękowania dla żołnierzy reprezentujących w sporcie lubuską dywizję
„Feniks” wciąż jest potrzebny
Żaden z Polaków służących w Libanie nie został ranny
Trudne otwarcie, czyli marynarka bez morza
Czworonożny żandarm w Paryżu
Cele polskiej armii i wnioski z wojny na Ukrainie
Zmiana warty w PKW Liban
Wielkie inwestycje w krakowskim szpitalu wojskowym
Donald Tusk po szczycie NB8: Bezpieczeństwo, odporność i Ukraina pozostaną naszymi priorytetami
Ogień Czarnej Pantery
Terytorialsi zobaczą więcej
Zyskać przewagę w powietrzu
„Siły specjalne” dały mi siłę!
Wybiła godzina zemsty
Olimp w Paryżu
Czarna Dywizja z tytułem mistrzów
Polsko-ukraińskie porozumienie ws. ekshumacji ofiar rzezi wołyńskiej
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Aplikuj na kurs oficerski
Transformacja wymogiem XXI wieku
Setki cystern dla armii
W obronie Tobruku, Grobowca Szejka i na pustynnych patrolach
Sejm pracuje nad ustawą o produkcji amunicji
Szwedzki granatnik w rękach Polaków
Nowe Raki w szczecińskiej brygadzie
Karta dla rodzin wojskowych
Medycyna „pancerna”
Co słychać pod wodą?
Determinacja i wola walki to podstawa
Więcej pieniędzy za służbę podczas kryzysu
Homar, czyli przełom
Operacja „Feniks” – pomoc i odbudowa
Pożegnanie z Żaganiem
Selekcja do JWK: pokonać kryzys
Jesień przeciwlotników
Trzy medale żołnierzy w pucharach świata
Rosomaki w rumuńskich Karpatach
Olympus in Paris
Mniej obcy w obcym kraju
„Szczury Tobruku” atakują
Użyteczno-bojowy sprawdzian lubelskich i szwedzkich terytorialsów
Ustawa o zwiększeniu produkcji amunicji przyjęta
Polskie „JAG” już działa
Bój o cyberbezpieczeństwo
Polacy pobiegli w „Baltic Warrior”

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO